Dr. Bahadır Fatih Yıldırım

Özgeçmiş Akademik Blog Portfolyo Dokümanlar Kütüphane

M36

Nakit Akış Oranlarına Dayalı Finansal Performansların Kombine Uzlaşık Çözüm Yöntemi ile Analizi: BIST’te İşlem Gören Enerji Firmaları Üzerine Bir Uygulama

Dr. Havva Nur Çiftci

İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, Muhasebe Anabilim Dalı

Dr. Öğr. Üyesi Sultan Kuzu Yıldırım

İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, Sayısal Yöntemler Anabilim Dalı

Dr. Öğr. Üyesi Bahadır Fatih Yıldırım

İstanbul Üniversitesi Ulaştırma ve Lojistik Fakültesi, Ulaştırma Anabilim Dalı

Özet

İşletmelerde nakdin hangi kaynaklardan yaratıldığı ve ne şekilde kullanıldığı ayrıntılı olarak nakit akış tablolarında sunulmaktadır. Nakit akış tabloları işletmelerin performansının ölçülmesinde ve finansal yapılarının analiz edilmesinde de önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada BIST Enerji sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin 2012-2019 dönem aralığındaki finansal performansları, nakit akış oranları üzerinden analiz edilmiştir. İşletmelerin finansal performanslarını belirlemek üzere incelenen dönem aralığındaki yıllara ait veriler her bir yıl için tekil olarak Kombine Uzlaşık Çözüm (CoCoSo) yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen performans skorlarından oluşturulan nihai karar matrisi CRITIC yöntemi ile ağırlıklandırılarak, Ağırlık Toplam Metodu (WSM) yöntemi kullanılarak tek bir skorda birleştirilmiş ve sıralamalar elde edilmiştir. Analiz sonucuna göre incelenen dönem aralığında finansal performansı en yüksek işletme Ayen Enerji olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler: CRITIC, CoCoSo, Finansal Performans Analizi, Nakit Akış Oran Analizi

Jel Sınıflandırma: C44, C61, M41

Analysis of Financial Performances Based on Cash Flow Ratios using Combined Compromise Solution Method: An Application on Energy Companies Traded in BIST

Abstract

Cash flow statements are presented details about from which sources the cash is generated and how it is used in enterprises. Cash flow statements are also used as an important tool in measuring the performance of businesses and analyzing their financial structures. In this study, the financial performances of the companies traded in the BIST Energy sector from 2012 to 2019 were analyzed over their cash flow rates. To determine the financial performances of the enterprises, the data for the years in the period were analyzed individually using the Combined Compromise Solution (CoCoSo) method. The final decision matrix formed from the obtained performance scores was weighted using the CRiteria Importance Through Intercriteria Correlation (CRITIC) method and rankings were obtained with a single performance score using the Weighted Sum Method (WSM). According to the results of the analysis, the company with the highest financial performance was determined as Ayen Energy.

Keywords: CRITIC, Cash Flow Ratio Analysis, CoCoSo, Financial Performance Analysis, MCDM

  • Apan M. ve Öztel A. (2020). “Bütünleşik Entropi-EDAS Yöntemi ile Nakit Akım Odaklı Finansal Performans Analizi: BIST Orman, Kâğıt, Basım Endeksi’nde İşlem Gören Firmaların 2011-2018 Dönem Verisinden Kanıtlar”, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 170-184.
  • Arinovic-Barac, Z. (2011). Predicting Sustainable Financial Performance Using Cash Flow Ratios: A Comparison Between LDA and ANN Method, Sarajevo Business and Economics Review, 31, 33-58.
  • Başar, A.B. ve Azgın, N. (2016). “İşletme Performansının Ölçülesinde Nakit Akış Analizlerinin Esasları ve Borsa İstanbul Perakende Sektöründe Bir Araştırma”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:8, Sayı:23 (Ağustos), 779-804.
  • Başkan, T. D. ve Dozen B. (2019). “Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre İşletmelerin Nakit Akış Profillerinin BİST 100 Endeksi Üzerinde Analizi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 3347-3357.
  • Carslaw, C.A. ve Mills, J.R. (1991), “Developing Ratios for Effective Cash Flow Statement Analysis”, Journal of Accountancy, 172(5), 63-70.
  • Çiftci, H. N. ve Yıldırım, B. F. (2020). BİST Enerji Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının İncelenmesi: Gri Sayılara Dayalı Zaman Kesiti Örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(3), 384-404. https://doi.org/10.31460/mbdd….
  • Dereköy, F. (2020). “Borç Ödeme Gücünün Ölçülmesinde Geleneksel Oranlar ile Nakit Akış Oranlarının Karşılaştırılması: İmalat Sektörü Örneği”, Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 4(1), 151-168.
  • Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The CRITIC method. Computers & Operations Research, 22(7), 763–770. doi:10.1016/0305-0548(94)00059-h
  • Giacomino, D.E. ve Mielke D.E. (1993). Cash Flows: Another Approach to Ratio Analsis, Journal of Accountancy,175(1), 55-58.
  • Giacomino, D.E. ve Mielke, D.E. (1988). Using the Statement of Cash Flow to Analyze Corporate Performance, Management Accounting, 69(11), 54-57.
  • Güleç, Ö. F. ve Bektaş, T. (2019). “Cash Flow Ratio Analysis: The Case of Turkey”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ağustos Özel Sayı, 247-262.
  • Hertenstein, J.H. ve McKinnon, S.M. (1997). “Solving the Puzzle of the Cash Flow Statement.” Business Horizons, 40(1), 69-77.
  • Kirkham, R. (2012). “Liquidity Analysis Using Cash Flow Ratios and Traditional Ratios: The Telecommunications Sector in Australia”, Journal of New Business Ideas & Trends, 10(1), 1-13.
  • Mills, J. ve Yamamura, J.H. (1998). The Power of Cash Flow Ratios, Journal of Accountancy, 186(4), 53-61. Peng, X., & Huang, H. (2020). Fuzzy decision making method based on CoCoSo with critic for financial risk evaluation. Technological and Economic Development of Economy, 26(4), 695-724.
  • Peng, X., & Luo, Z. (2021). Decision-making model for China’s stock market bubble warning: the CoCoSo with picture fuzzy information. Artificial Intelligence Review, 1-23.
  • Peng, X., & Smarandache, F. (2020). A decision-making framework for China’s rare earth industry security evaluation by neutrosophic soft CoCoSo method. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, (Preprint), 1-15.
  • Peng, X., Zhang, X., & Luo, Z. (2020). Pythagorean fuzzy MCDM method based on CoCoSo and CRITIC with score function for 5G industry evaluation. Artificial Intelligence Review, 53(5), 3813-3847.
  • Sakarya, Ş. ve Akkuş, H. T. (2015). “Finansal Performansın Ölçülmesinde Geleneksel Oranlar İle Nakit Akım Oranlarının Karşılaştırılmalı Analizi: BİST Çimento Şirketleri Üzerinde Topsis Yöntemi İle Bir Uygulama”, AKÜ İİBF Dergisi, 17(1), 109-123.
  • Subatnieks, K. (2005). “Concept of Cah Flow and Assessment of Cash Flow Ratios of Latvian Companies”, Organizacijo Vadyba: Sisteminiai Tyrimai, 36, 165-176.
  • Topal, A. (2021). Çok kriterli karar verme analizi ile elektrik üretim şirketlerinin finansal performans analizi: Entropi tabanlı Cocoso yöntemi. Business & Management Studies: An International Journal, 9(2), 532-546.
  • Torkayesh, A. E., Pamucar, D., Ecer, F., & Chatterjee, P. (2021). An integrated BWM-LBWA-CoCoSo framework for evaluation of healthcare sectors in Eastern Europe. Socio-Economic Planning Sciences, 101052.
  • Tse, C.B. ve Pak, M.S. (2011), A Study of the Incremental Power of Using Statement of Cash Flows Ratios in Predicting Companies’ Failure in Malaysia, The Journal of Interdisiplinary Economics, 23, 239-288.
  • Tutkavul, K. (2018). “Nakit Akış Oranları Temelinde Nakit Akış Tablosunun Finansal Analizi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama”, Eurasian Conference on Language & Social Science, June 27-29 2018, Antalya, Turkey, 87-118.
  • Ulutaş, A., Karakuş, C. B., & Topal, A. (2020). Location selection for logistics center with fuzzy SWARA and CoCoSo methods. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 38(4), 4693–4709. doi:10.3233/jifs-191400
  • Vargün, H. ve Uygurtürk, H. (2016). “Cash Flow-Focused FinancialAnalysis As a Measuring Tool of Financail Performance: An Aplication on Construction and Public Work Sector”, BJSS Balkan Journal of Social Sciences International Congress of Management Economy and Policy, Aralık, 358-369.
  • Wen, Z., Liao, H., Kazimieras Zavadskas, E., & Al-Barakati, A. (2019). Selection third-party logistics service providers in supply chain finance by a hesitant fuzzy linguistic combined compromise solution method. Economic research-Ekonomska istraživanja, 32(1), 4033-4058.
  • Yazdani, M., Wen, Z., Liao, H., Banaitis, A., & Turskis, Z. (2019). A grey combined compromise solution (CoCoSo-G) method for supplier selection in construction management. Journal of Civil Engineering and Management, 25(8), 858-874.
  • Yazdani, M., Zarate, P., Kazimieras Zavadskas, E., & Turskis, Z. (2018). A combined compromise solution (CoCoSo) method for multi-criteria decision-making problems. Management Decision. doi:10.1108/md-05-2017-0458
  • Yıldırım, F., Yıldırım B. I. ve Alkaya S. (2016). “Finansal Tablolar Analizinde Nakit Akış Rasyoları: Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi Sektöründe Bir Uygulama”, International Journal of Innovate Research in Education, 3(1), 10-18.
  • Zeleny, M. (1973). “Compromise programming”, in Cocchrane, J.L. and Zeleny, M. (Eds), Multiple Criteria Decision Making, University of South Carolina Press, Columbia, SC, pp. 262-301.
  • Zeller, T.L. ve Stanko, B.B. (1994), Operating Cash Flow Ratios Measure a Retail Firm’s “Ability to Pay”. Journal of Applied Business Research, 10(4), 51-59.
  • Makale
    TR Dizin
    Bektaş, S. (2023). Özel Sermayeli Bir Mevduat Bankasının Sürdürülebilirlik Performansının Hibrit ÇKKV Modeliyle Değerlendirilmesi: 2009-2021 Dönemi Akbank Örneği. İzmir İktisat Dergisi. 38(4), 884-907. https://doi.org/10.24988/ije.1216968
  • Makale
    Atasel, O. Y. (2023). Serbest Nakit Akışları ve Nakit Akış Oranları ile Kârlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İşletme Akademisi Dergisi, 4(1), 52–67. doi: 10.26677/TR1010.2023.1207
  • Makale
    TR Dizin
    Şenol, H. (2023). BİST 100 İşletmelerinde Nakit Akış Profillerinin Tespiti ve CRITIC Tabanlı MOORA. International Journal Of Eurasia Social Sciences. 51, 228-257. doi:10.35826/ijoess.3274
  • Makale
    TR Dizin
    Madenoğlu, F. S., Ünlüsoy, Ö. F. & Yılmaz, Ç (2022). Performance evaluation of energy companies with a novel integrated multi-criteria decision making method. KAÜİİBFD, 13(26), 640-658. doi:10.36543/kauiibfd.2022.027
  • Makale
    TR Dizin
    Çalış, N. & Sakarya, Ş. (2022). Covid-19 Döneminde ve Öncesinde Firmaların Finansal Performanslarının CRITIC Temelli CoCoSo Yöntemi ile Analizi; BİST Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 287-322 . DOI: 10.33399/biibfad.1142744
  • Makale
    TR Dizin
    Asker, V. (2022). CRITIC Temelli CoCoSo Yöntemi ile Kovid-19 Salgını Öncesi ve Kovid-19 Salgını Döneminde Finansal Performans Analizi: İmalat Sektöründe Bir Uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, (662), 9-37.
  • Makale
    TR Dizin
    Çiftaslan, M. E. & Rençber, Ö. F. (2022). IDOCRIW ve CoCoSo Yöntemleri ile Sistemik Önemli Bankaların Performans Analizi: Türkiye Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, “21. Uluslararasi Işletmecilik Kongresi Özel Sayısı”, 54-72. DOI: 10.33437/ksusbd.1135258
  • Makale
    EBSCOhost
    Yenilmezel, S. & Ertuğrul, İ. (2022). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Bir Mermer Fabrikası İçin Kesintisiz Güç Kaynağı Seçimi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (3), 251-266. DOI: 10.52791/aksarayiibd.1009308
  • Makale
    TR Dizin
    Yılmaz, E. S. & Ecemiş, O. (2022). “Metaverse” Platformlarının Pazarlama Karması Bağlamında Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle İncelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21 (3), 1494-1511. DOI: 10.21547/jss.1083590
  • Makale
    TR Dizin
    Sakarya, Ş. & Saçkes, İ. (2022). BIST’e Kayıtlı Ulaştırma ve Depolama Sektöründe Faaliyet Gösteren Şirketlerin Finansal Performanslarının Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Gri İlişkisel Analiz (GİA) Yöntemleriyle Değerlendirilmesi . İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 7 (19), 366-388. DOI: 10.25204/iktisad.1088186
  • Makale
    TR Dizin
    Soy Temür, A. & Tulum, S. (2022). BIST Teknoloji İşletmelerinin Nakit Akış Oranlarına Dayalı CRITIC Ağırlıklandırmalı CoCoCo Yöntemi İle Finansal Performans Analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 383-401. DOI: 10.30794/pausbed.1074295
  • Makale
    TR Dizin
    Ezin, Y. (2022). Tekstil Sektörünün Oran Analizi ve TOPSIS Yöntemi Ile Değerlendirilmesi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (25), 213-243. DOI: 10.36543/kauiibfd.2022.010
  • Kitap Bölümü
    Soy Temür, A. (2022). Finansal Performans Değerlendiremesinde CoCoSo Yönteminin Kullanımına İlişkin Literatür Araştırması. İçinde S. Tulum (Ed.), Muhasebe ve Finans Alanlarında Seçme Konular (ss. 7-22). Efe Akademi Yayınları.
  • Çiftci, H. N., Kuzu Yıldırım, S. & Yıldırım, B. F. (). Nakit Akış Oranlarına Dayalı Finansal Performansların Kombine Uzlaşık Çözüm Yöntemi ile Analizi: BIST’te İşlem Gören Enerji Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 92(None), 207-224. https://doi.org/10.25095/mufad.947737